Türkmenbaşy jins toplumy

Şu günlerde Samarkand şäheri Merkezi Aziýanyň iň uly medeni wakalarynyň biri bolan «Şark taronalari» («Gündogaryň sazlary») XIII halkara festiwalyna taýýarlyk görýär. 25 — 30-njy awgustda geçiriljek festiwala dünýäniň dürli ýurtlaryndan, şol sanda Türkmenistandan hem sungat ussatlary gatnaşarlar. Bu barada «Bolşaýa Aziýa» habar berdi.

1997-nji ýyldan bäri ÝUNESKO-nyň howandarlygynda her iki ýylda bir gezek geçirilýän bu festiwal medeni mirasy gorap saklamagyň we halkara hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmagyň nyşanyna öwrüldi. Onuň maksady diňe zehinli ýerine ýetirijileri ýüze çykarmakdan ybarat bolman, eýsem, medeniýetleriň arasyndaky arabaglanyşygy ösdürmek, parahatçylyk we özara düşünişmek ýörelgelerini öňe sürmek bolup durýar.

Festiwalyň maksatnamasy halk aýdymlaryny ýerine ýetirmek we milli saz gurallarynda saz çalmak boýunça bäsleşigi, halkara ylmy maslahaty hem-de Samarkandyň dürli ýerlerinde geçiriljek köp sanly konserti öz içine alýar.

Festiwalyň jemleýji gününde gala konsert hem-de ýeňijileri sylaglamak dabarasy bolar.

Türkmenistanyň Prezidentiniň yglan eden «Türkmeniň Altyn asyry» atly bäsleşiginiň çäklerinde geçirilýän «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginiň Ahal welaýat tapgyry geçirildi. Änew şäheriniň medeniýet öýüniň giň dabaralar meýdançasynda ýaýbaňlandyrylan bäsleşige welaýatyň etraplaryndan gelen höwesjeň aýdymçy ýaşlaryň 10-sy gatnaşdy. Bu barada «Türkmenistan» gazetinde habar berildi.

Habarda bellenilişi ýaly, bäsleşigiň talapkär emin agzalary ýaşlaryň ýerine ýetirijilik ussatlygyna, sahnada özüni alyp barşyna, zehinine mynasyp baha berdiler. «Ýaňlan, Diýarym!» telebäsleşiginiň welaýat tapgyrynda Ak bugdaý etrabynyň Gämi oba medeniýet öýüniň çeper höwesjeň aýdymçysy Aýnur Gurbanmyradowa, Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň talyby Gurbansoltan Annalyýewa ýeňijiler diýlip yglan edildi. Şeýlelikde, olar döwlet derejesindäki jemleýji bäsleşige gatnaşmaga hukuk gazandylar.

Şu ýylyň ahyryna çenli Türkmenistanda «Rossotrudniçestwo» federal agentliginiň goşmaça bilim merkezi açylar.

«TASS» habarlar agentliginiň ýazmagyna görä, «Rossotrudniçestwo» şu ýyl GDA, Ýakyn Gündogar, Afrika we Aziýa ýurtlarynyň 15-sinde, şol sanda Ermenistanda, Belarus Respublikasynda, Täjigistanda, Türkmenistanda, Özbegistanda, Zambiýada, Marokkoda, Tanzaniýada, Tunisde, Siriýada, Hindistanda hem-de Mongoliýada 25 sany täze goşmaça bilim merkezini açmagy meýilleşdirýär.

Her bir bilim merkezi rus dilindäki okuw-usulyýet gollanmalary we çeper edebiýat eserleri bilen üpjün ediler diýlip çeşmede bellenilýär.

«Goşmaça bilim merkezlerinde medeni-döredijilik çäreleri, rus dili boýunça okuw sapaklary, taýýarlyk fakultetindäki talyplar üçin sapaklar, rus uniwersitetleriniň wekilleriniň geljekki dalaşgärler bilen duşuşyklary, rus ýazyjylarynyň we şahyrlarynyň eserleri barada açyk sapaklar geçiriler» diýip, «Rossotrudniçestwo» federal agentliginiň metbugat beýanatynda bellenilýär.

Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Ylym Gaznasy (ECOSF) tarapyndan Hytaý Halk Respublikasynyň Kunming şäherinde geçiriljek “Ýetginjekler üçin 8-nji “Guşak we Ýol” atly lageriň 2-nji tapgyryna, we mugallymlar üçin okuw maslahatyna” gatnaşmak üçin Aşgabat we Arkadag şäherleriniň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň umumybilim edaralaryndan düzülen bäş okuwçydan hem-de iki mugallymdan ybarat türkmen wekiliýeti 2024-nji ýylyň 21-31-nji iýuly aralygynda Hytaý Halk Respublikasynyň Kunming şäherine okuw saparyna iberildi.

Ýetginjekler üçin “Guşak we Ýol” atly lageriň hem-de mugallymlar üçin okuw maslahatynyň esasy maksady, ýurtlaryň arasyndaky medeni gatnaşyklary pugtalandyrmakdan, ýaş nesillerde täze gözleglere, innowasiýalara bolan höwesi döretmäge ýardam etmekden, şeýle hem mugallymlaryň hünär tejribeleri boýunça özara pikiralyşmalary guramakdan ybarat.

Türkmen wekiliýeti Kunmingde bolan döwründe şäheriň taryhy we medeni gözel ýerlerine baryp görer, bu olara hytaý medeniýetine we halklaryň medeni gatnaşyklarynyň özara arabaglanyşygyna has gowy düşünmäge mümkinçilik berer.

Ýurdumyzyň bilim ulgamynyň wekiliýetiniň Ýetginjekler üçin “Guşak we Ýol” atly lageriň hem-de mugallymlar üçin okuw maslahatyna gatnaşmagy, Türkmenistanyň işjeň halkara hyzmatdaşlygyna we bilimiň hilini ýokarlandyrmaga ygrarlydygyny görkezýär. Şular ýaly çäreler ýurtlaryň arasyndaky ylmy we bilim gatnaşyklaryny berkitmäge, şeýle hem gatnaşyjylaryň hünär endiklerini we bilimlerini ösdürmäge kömek edýär.

Ýeri gelende belläp geçsek, bu dabaralara dünýäniň 38 ýurdunyň wekiliýetinden ybarat, jemi 300-e golaý wekiller gatnaşýarlar.

BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko we BMG-niň düzümleriniň ýurtdaky agzalary, şeýle-de daşary ýurtlaryň Türkmenistandaky ilçihanalarynyň wekilleri Ahal welaýatynyň Ýaşlyk şäherçesindäki «NowaEco» kärhanasyna baryp gördüler. Bu barada BMG-niň Türkmenistandaky wekilhanasy habar berýär.

«NowaEco» öz önümçiliginde oba hojalyk we dokma pudagynyň galyndylaryny ulanýar. Oba hojalygy we dokma galyndylaryny gaýtadan işlemek üçin, ekologiýa taýdan arassa tehnologiýanyň ornaşdyrylmagy netijesinde 290 müň tonna galyndydan 230 müň tonna goşmaça gymmata eýe bolan gofrokarton, kagyz haltalary we karton, depderler, A4 ofis kagyzy ýaly önümler öndürilýär.

Bu taslama Ahal welaýatynyň ýaşaýjylary üçin 500-den gowrak iş ýeriniň döredilmegine mümkinçilik berdi. Şeýle-de Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň iki esasy pudagynda – oba hojalygy we dokma senagatynda howa çykarylýan kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny ep-esli azaltdy, kärhana we ýerli derejede sirkulýar ykdysadyýet ýörelgelerini girizdi. Netijede, DÖM-iň 1, 8, 9, 12, 13 we 15 maksatlaryny durmuşa geçirmek üçin goşant goşdy.

«Nowa Eco» Türkmenistanda öňdebaryjy gofrokarton gaplama we kagyz öndürijidir. Kompaniýanyň Türkmenistanyň içerki bazaryndaky paýy, takmynan, 50 göterim bolup, ýurduň kagyz we gaplama pudagynyň lideri bolup durýar.

BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysynyň edarasy tarapyndan guralan bu sapar BMG-niň hususy pudak bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek baradaky başlangyjynyň netijesidir. Ýeri gelende bellesek, bu hyzmatdaşlyk 2023-nji ýylda, BMG-niň Türkmenistandaky wekilhanasy bilen Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň arasynda 2030-njy ýyla çenli Gün tertibini we onuň Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmekde hyzmatdaşlyk barada özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekilmegi esasynda ýola goýlupdy.

2024-nji ýylyň fewral aýynda bolsa bu Ähtnamany amaly taýdan durmuşa geçirmek maksady bilen «BMG — Hususy pudak» hyzmatdaşlyk platformasy işe girizildi.

Geçen hepdede Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň söwdalarynda geleşikleriň 20-si hasaba alyndy. Bu barada TDH habar berdi.

Habarda bellenilişi ýaly, Birleşen Arap Emirlikleriniň, Türkiýäniň, Owganystanyň, Ukrainanyň telekeçileri «Türkmennebit» döwlet konserniniň kärhanasynda öndürilen az kükürtli ýangyç mazudyny, şeýle hem «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň kärhanasynda öndürilen karbamidi satyn aldylar.

Mundan başga-da, daşary ýurt puluna Türkiýäniň, Azerbaýjanyň işewürleri jins matasyny, nah ýüplügi, dokma galyndylaryndan gaýtadan dikeldilen süýümi, nah galyndylaryny satyn aldylar. Geleşikleriň jemi bahasy ABŞ-nyň 41 million 833 müň dollaryndan gowrak boldy.

Ýurduň işewürleri içerki bazar üçin jemi bahasy 15 million 268 müň manada deň bolan polipropileni we binýatlyk ýagy («Türkmennebit» döwlet konserni), float aýnasyny satyn aldylar diýlip, habarda bellenilýär.

Türkmenistanda 2024-nji ýylda galla oragyny guramaçylykly geçirmek boýunça döwlet topary döredildi hem-de onuň düzümi tassyklanyldy.

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow şu gün --- 10-njy maýda sanly ulgam arkaly geçirilen nobatdaky Hökümet mejlisiniň barşynda degişli Karara gol çekdi. Bu barada "Watan" habarlar gepleşiginde habar berildi.

Resminama bilen, "Türkmenobahyzmat" döwlet birleşigine ýerlerde däne kombaýnlaryna tehniki hyzmat etmek işlerini talabalaýyk guramak arkaly orak möwsüminde olaryň öndürijilikli we bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligi, "Türkmengallaönümleri" döwlet birleşigi bilen şertnama baglaşmak esasynda, ýygnalan bugdaý hasylynyň meýdanlardan kabul ediş nokatlaryna, şeýle-de ammarlara we elewatorlara wagtynda hem-de ýitgisiz daşalmagynda ulag serişdeleriniň bökdençsiz we ýokary netijeli işledilmegini üpjün etmäge borçly edildi.

Bugdaýy kabul ediş nokatlaryna hem-de ammarlara we elewatorlara daşamakda beýleki ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, şeýle-de hususy eýeçilikdäki awtoulag serişdelerini şertnama esasynda peýdalanmaga "Türkmengallaönümleri" döwlet birleşigine ygtyýar berildi.

Resminama Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurduň ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, halkyň rysgaly we azyk garaşsyzlygynyň kepili bolan bugdaýyň öndürilýän möçberlerini yzygiderli artdyrmak, ösdürilip ýetişdirilen bugdaý hasylyny çalt we ýitgisiz ýygnamak, ammarlara we elewatorlara bökdençsiz daşamak hem-de däne öndürijiler bilen hasaplaşyklaryň wagtynda, ýokary derejede guralmagyny üpjün etmek maksady bilen kabul edildi.

Şu ýylyň 18 — 20-nji noýabry aralygynda Türkmenistanda Türkiýe Respublikasynyň Medeniýet günleri geçiriler. Dostlukly döwletiň Medeniýet günleriniň dabaralary Aşgabat hem-de Türkmenabat şäherlerinde guralar diýip, Türkmenistanyň Medeniýet ministrligi habar berýär.

Medeniýet günleriniň çäginde dostlukly ýurduň sungat ussatlary özleriniň ajaýyp aýdymdyr sazlary bilen çykyş ederler. Şeýle-de dabaralaryň dowamynda ýurduň amaly-haşam sungat eserleriniň hem sergisi guralar.

Geljek ýylyň 24-25-nji aprelde Fransiýanyň paýtagtynda Türkmenistanyň energetika maýa goýum forumy geçiriler. Halkara forum «Türkmengaz», «Türkmennebit» döwlet konsernleri, «Türkmenengeologiýa» döwlet korporasiýasy tarapyndan «Türkmen Forumy» hojalyk jemgyýeti we «GaffneyCline» iňlis kompaniýasy bilen hyzmatdaşlykda guralar diýip, OGT-niň metbugat gullugy habar berýär.

«Bu çäräniň maksady Türkmenistanyň energetika pudagynyň ähli segmentlerine göni daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek we energetika pudagynyň mundan beýläk-de durnukly ösüşi boýunça sebit dialogyny güýçlendirmek üçin mümkinçilikleri giňeltmekden ybarat» diýlip, habarda aýdylýar.

Bellenilişi ýaly, forumyň çäklerinde nebit we gaz öndürmek, ulag we ýangyjy gaýtadan işlemek pudagynda hyzmatdaşlygyň geljegine serediler. Foruma dünýä belli hünärmenler we halkara energetika ägirtleri gatnaşarlar.